وديعه‌گذاري بر بطري‌هاي يك‌بارمصرف در صنايع غذايي، طرح موفقي است كه در نقاط زيادي از دنيا، خصوصاً در كشورهاي توسعه‌يافته در حال اجرا است. ايده اصلي، ايجاد انگيزه مالي براي مصرف‌كننده‌ها و نتيجتاً افزايش بازيافت سيستماتيك بطري‌هاي فلزي، پليمري و نهايتاً شيشه‌اي است.

انگيزه‌هاي اجراي چنين طرحي از جمله رونق اقتصاد دَوَراني، حفاظت از محيط زيست و بازيابي انرژي و مواد در كشور ایران نيز به شدت مورد علاقه است. در اين راستا، با حمايت سازمان توسعه همكاري‌هاي علمي و فناورانه بين‌المللي، و در راستاي مسؤوليت دانشگاه در ارائه راهكارهاي محيط زيستي جهت تحقق اهداف توسعه پايدار جامعه و حركت به سمت دانشگاه سبز، «رويداد وديعه‌گذاري بر بطري‌ها» در تاريخ دوشنبه ۲۹ بهمن ۱۴۰۳ در دانشكده مهندسي مكانيك دانشگاه تهران با حضور سخنرانان برجسته داخلی و بین‌المللی برگزار  شد.

رویداد ودیعه‌گذاری بر بطری‌ها توسط گروه بازیافت آرمان با حمایت برنامه کانکت و با حضور مهمانان شاخص داخلی و بین‌المللی و با شرکت بیش از ۱۵۰ نفر در دانشکده مهندسی مکانیک دانشکدگان فنی دانشگاه تهران در روز ۲۹ بهمن ۱۴۰۳ از ساعت برگزار شد. متخصصان از سازمان حفاظت از محیط زیست، معاونت علمی ریاست جمهوری، وزارت گردشگری، شهرداری تهران، هیات رئیسه دانشکده مکانیک و برق و اساتید دیگر در رویداد حضور داشتند.

این رویداد پس از اولین همایش ودیعه‌گذاری بر بطری‌ها در تیرماه ۱۴۰۱ و اجرای پایلوت طرح ودیعه‌گذاری بر بطری‌های فلزی و پلیمری (اسفند ۱۴۰۲ تا اسفند ۱۴۰۳) سومین نقطه مهم در فعالیت‌های این حوزه در کشور بود.

در این رویداد پس از خوشامدگویی هیات رییسه دانشکده، دکتر احسان هوشفر رئیس همایش و معاون پژوهشی دانشکده مهندسی مکانیک به توضیحات مفصلی در خصوص مفهوم ودیعه‌گذاری بر بطری‌ها و فرایند آن پرداختند. ایشان اشاره کردند که تنها روش کاهش پسماند حاصل از بسته بندی یکبار مصرف در نوشیدنی ها، نظام ودیعه‌گذاری است.

سپس آقای مهندس درویش پژوهشگر و فعال محیط زیست به بیان مشکلات آلودگی های پلاستیکی در شهرهای بزرگ پرداختند و از ایده ودیعه‌گذاری بر بطری‌ها به عنوان یک ابزار موثر در مقابله با آلودگی پلاستیکی یاد کردند. ایشان با آرزوی موفقیت برای دکتر داراب و تیم اجرایی طرح، از اینکه نهاد دانشگاه و افراد متخصص پرچمدار موضوع ودیعه‌گذاری بر بطری‌ها در کشور شده اند ابراز خوشنودی کردند.

بعد از سخنرانی آقای مهندس درویش نوبت به دکتر مهدی داراب دبیر همایش و مسئول پایلوت طرح ودیعه‌گذاری بر بطری‌های پلیمری و فلزی در کشور رسید. دکتر داراب با مرور سریع وضعیت جهانی، به دستاوردهای داخلی در موضوع مورد بحث پرداخته و نتایج طرح پایلوت ودیعه‌گذاری را ارائه کردند. نتایج اولیه نشان می‌دهد که مکانیزم بازیافت بر مبنای ودیعه موفق‌تر از بازیافت بر مبنای جایزه و این دو موفق‌تر از بازیافت داوطلبانه هستند.

سخنران بعدی رویداد، دکتر قضاتلو مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران بود. ایشان با اشاره به فعالیت‌های جدی شهرداری در موضوع تفکیک از مبدا و علاقمندی به بحث جمع‌آوری و بازیافت سیستماتیک بطری‌ها، از طرح استقبال کردند. در ادامه به تشریح حرکت "نوماند" پرداخته و آمادگی خود را برای حمایت ایده ودیعه‌گذاری و تمام ایده‌های زیست محیطی مرتبط با فعالیت سازمان مدیریت پسماند اعلام کردند.

رویداد ودیعه‌گذاری بر بطری‌ها با پنل تخصصی با حضور دکتر عبدوس مدیرکل مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت از محیط‌زیست، دکتر هوشفر رئیس همایش، دکتر داراب دبیر همایش، دکتر اصفهانی مدیرعامل سپنتا صنعت اروند پارسا، دکتر بازارگان استاد دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران و مهندس پیوندی مدیرعامل توسعه صنعت بسته‌بندی بطری‌ها نو و پرسش و پاسخ حاضرین ادامه پیدا کرد.

در بخش دوم رویداد بعد از ظهر مختص سخنرانی‌های انگلیسی بود. در ابتدا سخنرانی ضبط شده جف انجل مدیرعامل مجموعه بومرنگ در استرالیا در خصوص تجربه موفق این کشور در ودیعه‌گذاری بر بطری‌ها اجرا شد. آقای جف انجل به دلیل اختلاف ساعت امکان حضور همزمان در برنامه را پیدا نکرده بودند.

سپس ارائه خانم کلاریسا موراوسکی فعال کانادایی و متخصص حوزه ودیعه‌گذاری در اتحادیه اروپا به صورت مجازی انجام شد. ایشان به پرسش‌های شرکت‌کنندگان در تماس تصویری پاسخ دادند که مهمترین آنها، پرسش در مورد راهکار ودیعه‌گذاری در ایران بود. ایشان با اشاره به تجربیات متراکم شده در سال‌های گذشته در کشورهای دیگر، درس گرفتن از نقاط قوت و ضعف در سیستم‌های دیگر کشورها را عامل مهمی برای موفقیت ودیعه‌گذاری در ایران عنوان کردند.

آخرین سخنران برنامه، آقای مریین تینخا، زیست شناس، ورزشکار و فعال مشهور زیست محیطی از کشور هلند بود که به همراه همسر خود برای حضور رویداد ودیعه‌گذاری به ایران سفر کرده‌اند. ایشان ضمن تشریح فعالیت‌های خود در حوزه ودیعه به نتایج بسیار موفق این طرح در مقابله با آلودگی پلاستیکی و افزایش نرخ بازیافت پرداختند. آقای تینخا از مهمان‌نوازی بی‌نظیر ایرانیان قدردانی کرده و سفر خود را غیر قابل توصیف و بسیار متفاوت عنوان کردند: "دولت هلند به ما می‌گوید به ایران سفر نکنید. یا اگر در ایران هستید هر چه سریعتر از ایران خارج شوید. ولی ما خوشحالیم که به این توصیه گوش نکردیم".